Mùa lúa trải thảm vàng ở vùng cao Tây Bắc

Huyện Bát Xát (Lào Cai) thuộc vùng cao biên giới, nơi đây có nhiều xã có tập quán canh tác nhờ ruộng bậc thang, với một năm một vụ lúa và một cụ màu. Trong đó phải kể đến xã Y Tý, A Lù, Trịnh Tường, Ngải Thầu, Sàng Ma Sáo, Nậm Pung sở hữu những cánh đồng ruộng bậc thang trải dài và đã được công nhận di tích quốc gia.

Xã Y Tý nằm ở độ cao trên 1.600 m so với mực nước biển với quần thể ruộng bậc thang rộng trên 223 ha ở thung lũng Thề Pả.

Nơi đây vào đầu mùa mưa tháng 5-6 hàng năm, người dân lên ruộng cải tạo đất và bờ, tích nước rồi xuống mạ cấy lúa. Tới cuối tháng 8, lúa vàng đã trĩu bông khắp các thửa ruộng tạo nên khung cảnh đặc biệt cho mảnh đất núi rừng vùng Tây Bắc. Trong khi đó, tại các thửa ruộng ở Tú Lệ, Mù Cang Chải thuộc tỉnh Yên Bái, phải 2 tuần nữa, lúa mới vàng.

Ruộng bậc thang hình thành từ tập quán lao động sản xuất của đồng bào dân tộc Mông, Dao, Hà Nhì. Đây là những dân tộc bản địa sinh sống định cư qua hàng trăm năm tạo tác.

Địa hình đồi núi dốc, ngày nắng đêm lạnh, tuỳ theo mùa mà nơi đây thường xuất hiện mây giăng kín. Mỗi buổi sáng, những giọt xương đọng trên bông lúa luôn mang đến cảm giác trong lành.

Một con nhện giăng tơ trên tán cây lúa còn xanh đọng giọt sương sớm.

Điều kiện tự nhiên đóng vai trò quan trọng trong sản lượng thóc thu hoạch hàng năm. Với xã vùng cao, mỗi năm chỉ cấy được một vụ nên khi lúa chín, cả gia đình từ gia trẻ đều tham gia gặt chỉ trong 1-2 ngày.

Thào Thị Hơ (A Lù, Bát Xát) vừa cắt lúa vừa nói: "Năm nay thời tiết thuận lợi, gia đình gieo 8 cân thóc giống, dự kiến khi tuốt lúa được hơn 2 tấn thóc. Thóc này để ăn quanh năm nên vào vụ trời nắng to là phải gặt ngay không mưa sẽ rụng hết hạt".

A Lù là xã vùng biên, cách Trung Quốc một con suối nhỏ, nhưng có địa hình đồi đất dốc thoai thoải, thuận tiện cho việc canh tác ruộng bậc thang của người Mông và Hà Nhì.

Phút nghỉ ngơi tiếp nước sau nhiều giờ phơi nắng cắt lúa cùa gia đình người Mông ở thôn Khu Chu Lìn.

Với đồng bào Mông ở Lào Cai, phụ nữ thường làm những công việc nhẹ nhàng hơn, cắt lúa, thu hoạch lúa chín về nơi tập kết.

Những người đàn ông sẽ thay nhau tuốt, sát gạo và di chuyển về nhà. Thời điểm thu hoạch mùa vụ các gia đình thường tập trung đông đúc có khi tới 20-30 người cùng làm.